Тандурустӣ

Ҷайра (Чайра) ҷонвари маълум аст, ки дар баданаш хорҳое дорад ба дарозии як ваҷаб ва аз он кӯтоҳтар, ки барои ҳимояи худ ба кор мебарад. Мизоҷаш дар аввали дараҷаи дувум гарм ва хушк аст. Хислатҳои шифобахши он: Ҷобир бинни Ҷаббон-ус- Сӯфӣ дар «Китоби хавосси кабир», гуфтааст, ки гӯшти ҷайра барои кушодани …

Хорпушт (хорпуштак) ҷонварест руйи шикамаш мӯй дорад, вале пушташ хорнок аст. Чун хорпушт ба хавф ё ба хашм ояд, сари худро ба даруни хорҳои пушташ, ки бо он печида мешавад, ҷо мекунад. Мизоҷаш гарм ва хушк аст дар аввали дараҷаи дувум. Хислатҳои шифобахши хорпуштак: гӯшти хорпуштро бихӯранд, рутубатҳои нодаркор ва зиёдатии баданро, …

Кабк (кавк) парандан машҳур аст. Мизоҷаш гарм ва хушк дар дараҷаи дувум мебошад, вале баъзеҳо инро дар гармиву сардӣ мӯьтадил донистаанд. Фикри аввалааш дуруст аст.  Хислатҳои шнфобахши он: гӯшти он латифтарини (сабукҳазмтарини) гӯштҳо мебошад, ғизоияташ бисёр, зудҳазм ва аз хӯрдани он хуни солим пайдо мешавад. Хӯрдани кабк-кавк ба фолиҷ, каҷ шудани …

Фохтак парандаест машҳур, ки ғуррак ҳам меноманд, аз мусича калонтар ва аз кабӯтари саҳроӣ майдатар, зери гарданаш тавқҳои холмонанд дорад ва рӯйи болҳояш ҳам пурхол аст.  Мизоҷаш дар охири дараҷаи дувум гарм ва хушк аст. Беҳтаринаш ҷавон ва фарбеҳи он мебошад. Хислатҳои шифобахши фохтак: гӯшташро муҳарро пухта бихӯранд, барои иллатҳои …

Зоғ ду навъ аст: зоғи ало ва зоғи сиёҳ. Беҳтарини он бачааш мебошад. Мизоҷаш умуман дар дараҷаи дувум гарм ва хушк аст. Хислатҳои шифобахпш он: гӯшти ин барои одамони сардмизоҷ ва тармизоҷ, инчунин ба пирон форам аст, маниро зиёда мегардонад. Аз он ҳалиса тайёр карда, яъне бо гандуми кӯфта, намак ва равған …

Зулукро  дар баъзе маҳалҳои тоҷикон шуллук ҳам меноманд. Ин ҷонвар дар чашмаҳои гуногун ва баъзан дар кӯлҳо низ пайдо мешавад, гуногун мебошад. Он чӣ дар обҳои чашма зиндагӣ ба сар барад, сиёҳи камранг ва дар калониву хурдӣ миёна мебошад, сараш сиёҳи кулӯла ва таги шикамаш андак ало бошад, хуб аст. …

Каждум навъҳои гуногун дорад. Каждуме, ки дар вақти ҳаракат дунболаи худро баланд гирад, онро каждуми сайёла меноманд ва агар думашро бар замин кашида равад, онро каждуми ҷаррора мегӯянд. Каждуми ҷаррора аз сайёла хурдтар ва заҳраш қавитар, ки кушанда мебошад. Заҳри каждуми мода қавитар аз нари он аст. Бадтарини ҳамаи инҳо …

Товус парандаест, машҳур ба зебоӣ ва хушранг бо рангҳои гуногун, думаш бисёр дароз ва чун бардорад, чатрӣ мегардад, хусусан думи нари он бисёр дароз ва парҳои зебо дорад. Мизоҷи гӯшташ дар дараҷаи дувум гарм ва хушк аст. Хислатҳои шифобахши он: гӯшташ бисёр сахт ва бадҳазм, хӯрдани он хилти (моддаи) ғализ дар …

Омула — ин самари дарахти ҳиндист, рангаш зард, ба бузургии олуча ва то ба андозаи чормағз мешавад. Таъмаш туруши тунҷ аст, яъне дар вақти хоидан мушакҳои сатҳи даруни даҳанро ба ҳам меоварад (бурма мекунад). Беҳтаринаш берешаи он аст. Дар аксар ҳол онро се бор якшабӣ дар шир тар карда ва …