АСОСӢ / Маориф (страница 4)

Маориф

Садриддин Айнӣ

sadriiddin_ayni

Пас аз хокистари хомӯш оташҳо фурӯзондӣ, Шарарҳое басо аз сангҳои сард рӯёндӣ, Сари гӯри ниёгон машъала афрӯхтӣ аз меҳр, Аз ин рӯ, ҳамчу машъал дар сари дасти замон мондӣ. (Лоиқ) Садриддин Сайидмуродхоҷаи Айнӣ шахсияти барҷастаи фарҳангиест, ки халқи тоҷик дар садаи ХХ ба тамаддуни умумибашарӣ пешниҳод намудааст. Устод Айнӣ дар …

Прочитайте больше»

Ҳаёти адабӣ дар даврони шӯравӣ

Мирсаид миршакар

Баъди инқилоби Октябр ва ташкили Иттиҳоди Шӯравӣ дар адабиёти тоҷик тағйироти ҷиддӣ ба вуҷуд омад. Пеш аз ҳама, ба адабиёти ин давра на чун навъи ҳунар, балки ҳамчун навъи маф- кура муносибат карда шуд. Адабиёти бадеӣ дар замони шӯравӣ бояд мувофиқи дастурҳои ҳизби коммунист, ки ба воқеаҳои зиндагӣ аз мавқеи …

Прочитайте больше»

СУЖЕТ ЧИСТ?

sujet

Воқеа ё силсилаи воқеаҳои ба ҳам алоқаманд, ки мазмуни асари бадеиро ташкил медиҳад, сужет (калимаи фаронсави sujet) но- мида мешавад. Яъне, алоқа, мухолифат, ҳусни таваҷҷуҳ, нафрат ва дигар муносибатҳои байниҳамдигарии ода- мон ва дигар мавҷудоти олам сужети асари бадеиро фароҳам ме- оваранд. Сужет аз рӯйи таркиб сода ва мураккаб мешавад. …

Прочитайте больше»

ҶУЙИ БЕКОБОД — Маснавӣ аз Тошхӯҷаи Асирӣ

daryoi_bekobod

Маснавии «Ҷӯйи Бекобод» ё «Тимсол» (1914) калонтарин асари Асирӣ ба ҳисоб меравад ва аз он 416 байт боқӣ мондааст. «Ҷӯйи Бекобод» чун «Миръоти ибрат» дар баҳри ҳазаҷи мусаддаси маҳзуф (ё мақсур) эҷод гардида, аз ҷиҳати мазмун низ ба достони Аҷзӣ мувофиқати комил дорад. Достон бо байти зерин оғоз меёбад: Замоне …

Прочитайте больше»

Аллоҳ — номи аввалини Худованд — Парвардигор

Аллох

Аллоҳ (Исми Парвардигори олам, Худои ягона). 2697 бор дар Қуръон зикр шудааст дар сураҳои (1:1; 2:7-10, 15, 17, 19-20, 22-23, 26-28, 32; 3:18; 5:109; 20:14; 29:61; 59:18-19, 22-24; ва ҳоказо). Дар тарҷумаҳо, он аксар вақт ҳамчун калимаи «Худо» истифода мешавад, аммо барои мусалмонон «Аллох» ҳамзамон маънои «Ваҳдати Худо» -ро дорад. …

Прочитайте больше»

НАҚИБХОНИ ТУҒРАЛ — ШОИР

naqibxon_tuqral

Дар сухан, Туғрал, тариқи пухтагонро пеша кун, Меваат гар хом бошад, нест дар дандон лазиз. Нақибхони Туғрал аз авлоди Хоҷа Аҳрори Валй[1] буда, яке аз шоирони боистеъдод ва рангинхаёли охири асри Х1Х ва ибтидои асри XX ба шумор меравад. Нақибхон соли 1865 дар деҳаи Зосуни тумани Фалғар (ноҳияи Айнӣ) дар …

Прочитайте больше»

Ҳикоя чист?

Саъди шерози

Ҳикоя (калимаи арабй — нақл, ривоят, сухан аст) як Назарияи навъи асарҳои ҳамосй мебошад. Ҳикоя асари адабиёт  хурди бадеӣ буда, як воқеаро аз зиндагӣ ва ҳаёти инсон дар бар мегирад. Муҳимтарин хусусияти ҳикоя ин аст, ки дар он воқеа аз ҷиҳати замону макон ва ҳаҷм маҳдуд ва фишурда мебошад. Нависанда ягон …

Прочитайте больше»

АДАБИЁТИ ҶАДИДИЯ ВА НАМОЯНДАГОНИ ДИГАРИ АДАБИЁТ

Шарифбек Қосимов

Дар адабиёти ҷадидия анъанаи тазкиранависй давом ёфт. Аз ҷумла, Ҳоҷй Неъматуллоҳи Муҳтарам дар «Тазкират-уш-шуаро» (1908) дар бораи 175 шоир, Садри Зиё дар «Тазкори ашъор» (1905­07) роҷеъ ба 200 шоир[1], Мирзо Салимбек дар иловаи «Туҳфат-ул- аҳбоб фи тазкират-ул-асҳоб»-и Возеҳ (1914) дар бораи 87 шоир мухтасаран маълумот додаанд, ки ба ин ҷумла …

Прочитайте больше»

АДАБИЁТИ ОҒОЗИ САДАИ ХХ (Аср)

kitob-duxtar

Инқилоби нахустини Русия (1905 -1907) дар раванди сиёсй, иқтисодй, иҷтимоӣ ва ада- биву фарҳангии сокинони Осиёи Миёна таъ- сири басо амиқ гузошт. Бар асари ҳодисаи мазкур дар ин сарзамин табақаи синфи коргар арзи вуҷуд кард, ки дар тарбияи маънавии онон нақши коргарони саноатии Русия бузург буд. Дар айни замон воридоти …

Прочитайте больше»

Адабиёти давраи нав

истироа

Мафҳуми адабиёти давраи нав ба адабиёти садаи ХХ ва минбаъда тааллуқ дорад, ки он қисми таркибй ва ҷудонашавандаи таърихи адабиёти зиёда аз сеҳазорсолаи форсу тоҷик мебошад. Тағйироту дигаргунии адабиёти давраи нав дар заминаи анъанаҳои адабии адабиёти классикии форсу тоҷик ва таъсири адабиёти русу дигар халқҳо ба вуҷуд омадаанд. Аз ин …

Прочитайте больше»