Маориф

Хирс ҳам аз аждаҳо чун вораҳид Во-н карам з-он мард мардона бидид. Чун саги асҳоби Каҳф100 он хирси зор Шуд мулозим101 дар пайи он бурдбор. Он яке бигзашту гуфташ: «Ҳол чист? Ай бародар, мар туро ин хирс кист?» Он мусулмон сар ниҳод аз хастагӣ, Хирс ҳорис102 гашт аз дилбастагӣ, Қисса …

Бишнавед, ай дўстон, ин достон, Худ ҳақиқат нақди ҳоли мост он. Буд шоҳе дар замоне пеш аз ин, Мулки дунё будашу ҳам мулки дин. Иттифоқо, шоҳ рўзе шуд савор Бо ҳавоси хеш аз баҳри шикор. Як канизак дид шаҳ бар шоҳроҳ, Шуд ғуломи он канизак подшоҳ. Мурғи ҷонаш дар қафас …

Як ҳикоят бишнав, ай зеборафиқ, То бидонӣ шарти ин баҳри амиқ. Буд бозаргоне, ўро тўтие, Дар қафас маҳбус зебо тўтие. Чунки бозаргон сафарро соз кард, Сўӣ Ҳиндустон шудан оғоз кард. Ҳар ғулому ҳар канизакро зи ҷуд Гуфт: — «Баҳри ту чӣ орам, гўй зуд». Ҳар яке аз вай муроде хост …

Ҷалолуддин Муҳаммад ибни Баҳоуддин Муҳаммад ибни Ҳусайн Хатибии Балхӣ машҳур ба Мавлавӣ, Ҷалолуддин МуҲаммади Балхӣ ё Муллои Рум яке аз бузургтарин шоирон ва мутафаккирони халқҳои форс-тоҷик ба шумор меравад, ки соли 1207 дар Балх таваллуд ёфтааст. Падараш-Баҳоуддини Валад аз фақеҳони машҳури замон буд. Ҷалолуддини Балхӣ дар ҷавонӣ ба омўзиши илмҳои маъмули …

Маҷоз низ калимаи арабист, маънои луғавиаш маҳаллигузаштан, гузаргоҳ; ғайри ҳақиқат аст. Дар илми бадеъ аз ҷумлаи санъатҳои маънавист. Агаршоир ё нависанда дар асари худ калима ё таркиберо ба маънои ғайриаслӣ истифода бараду он маънӣ аз ягон ҷиҳат бамаънои аслӣ монанд бошад, онро маҷоз меноманд. Масалан, агар гўем, ки фалонӣ пояшро чени …

Тиру теғ аст бар дилу ҷигарам, Ғаму тимори духтару писарам. Ҳам бад — ин сон гудозадам шабу рўз Ғаму тимори модару падарам. Ҷигарам пора асту дил хаста Аз ғаму дарди он дилу ҷигарам. На хабар мерасад маро з-эшон, На бад — эшон ҳамерасад хабарам. Боз гаштам асири қалъаи Ной, Суд …

Масъуд дар Лоҳур, дар хонаводаи дафтардори дарбори Маҷдуд ибни Масъуди Ғазнавӣ ба дунё омад. Падараш Саъди Салмони Ҳамадонӣ марди фозиле буд. Иқтисоду сиёсати давлатдории аҳди Ғазнавиёнро хуб медонист, гоҳ-гоҳе шеър ҳам менавишт. Писараш-Масъудро, ки ҳамноми фарзанди нахустини Султон Маҳмуди Ғазнавӣ буд, хеле хуб тарбия дод, илму адаб омўзонд. Масъуд аввал …

Ёрии аввалин дар вақти ёзидани пойҳо ва баромадани буғумҳо. Дар натиҷаи ҳаракатҳои ноҷо ё зарбхўрӣ мумкин аст пайҳои пайвасткунандаи устухонҳои буғум зарар бинанд. Дар натиҷа атрофи буғум варам карда дардманд мешавад. Чунин ҷойи зарарёфтаи баданро ёзиш меноманд. Ҳангоми расонидани ёрии аввалин ба ҷойи зарбхўрда халтачаи ях ё латтаи ба оби …

Низомии Арўзии Самарқандӣ ё худ «Аҳмад» ном дошта, падару бобояш Умар ва Алӣ будаанд. Тахалусаш — Низомӣ. Лақабаш Арўзӣ будааст. Самарқанд зодгоҳи ўст. Аз рўи анъанаи роиҷи замон, нисбаи ў Самарқандӣ шудааст. Тахмин меравад, ки шояд солҳои 475-80 ҳиҷрӣ (1086-91 мелодӣ) ба дунё омада бошад. Ҷавони бисёр хушсалиқа, донишомўз, теззеҳне …

Агар ду бародар ниҳад пушт, пушт, Тани кўҳро хок молад ба мушт. Бузургӣ саросар ба гуфтор нест, Дусад гуфта чун ними кирдор нест. Чу некӣ кунад кас, ту подош кун В-агар бад кунад , низ пархош кун. Ба ранҷ андар аст, ай хирадманд, ганҷ, Наёбад касе ганҷ нобурда ранҷ. Ҷавонмардию …