Маориф

Диже буд, к-аш хондандӣ Сапед, Бад-он диж буд эрониёнро умед. Нигаҳбони диж размдида Ҳаҷир. Ки бо зўру дил буду бо гурзу тир. Ҳанўз он замон Гаждаҳам хурд буд, Ба хурдӣ гарояндаву гурд буд. Яке духтараш буд гурду савор, Бадандешу гарданкашу номдор. Чу Сўҳроб наздики он диж расид, Ҳаҷири диловар мар …

Яке мард буд андар он рўзгор Зи дашти саворони найзагузор, Гаронмоя(24)  ҳам шоҳу ҳам некмард, Зи тарси ҷаҳондор бо боди сард, Ки Мардос номи гаронмоя буд, Ба доду (25) деҳиш бартарин поя буд… Писар буд мар-он покдинро яке, К-аш аз меҳр баҳра набуд андаке. Ҷаҳонҷўйро ном Заҳҳок буд, Далеру сабуксору …

Абулқосим Мансур ибни Ҳасани Тўсӣ, ки дар таърихи адабиёт бо номи Фирдавсӣ машҳур гардидааст, аз бузургтарин шоирони форсу тоҷик буда, соли 934 дар деҳаи Божи ноҳияи Табарони наздикии шаҳри Тўс дар оилаи заминдор ба дунё омадааст. Давраи ҷавонии шоир нисбатан орому тинҷ буд ва Фирдавсӣ аз ин имконият истифода бурда, …

Чу огоҳ шуд духтари Гаждаҳам, Ки солори он анҷуман гашт кам. Ғамин гашту барзад хурўше ба дард, Баровард аз дил яке боди сард. Зане буд бар сони гурде савор, Ҳамеша ба ҷанг андарун номдор. Куҷо номи ў буд Гурдофарид, Ки чун ў ба ҷанг андарун кас надид. Чунон нангаш омад …

Забон чист? Забон воситаи муомилот ва муоширати одамон аст. Донистани ин ё он забон ба кас имконият медиҳад, ки аз бурду бохт, имконияту вазъият ва камбудию талаботхои рӯзмарраи ҳаёт огаҳ гардад. Донистани забони ғайр донистани воқеияти ҳаёти миллати дигар ва кулли дигаргунихои олам аст. Барои омӯхтани забони дигар мо бояд, …

Ташбеҳ чист? Ташбеҳ калимаи арабист. Маънои луғавиаш монанд кардан аст. Ташбеҳ ба маънои истилоҳӣ номи яке аз санъатҳои маънавист, ки чизе ба чизе монанд карда мешавад. Ҳангоми монанд кардани чизе ба чизе ҳатман сифат ё хусусияти муштараки миёни ҳарду чиз ба назар гирифта мешавад. Шоир ё нависанда, барои он ки мақсади …

Системаи асаби вегетативӣ (худмухторӣ). Дар аввали асри XIX олими франсавӣ Ф.К. Биш вобаста аз иҷроиши вазифаи худ системаи асаби вегетативиро кашф кард. Асаби вегетативӣ аз қисмҳои марказӣ ва канорӣ иборат аст. Қисми марказӣ — дар мағзи cap ва ҳароммағз ҷойгир буда, канорӣ бошад аз асабҳо ва гиреҳҳои асабӣ иборат аст. …

(АЗ «СИНБОДНОМА») Аввал: «Ҳар ки гўш ба қавли суханчину ғаммоз (суханчин) дорад ва бар он эътимод намояд, ранҷҳо бинад, ки дасти тадбири хирад аз чораи он кўтоҳ монад». Дувум: «Ҳар ки дар канори модари хираду дониш тарбият ёфта бошад, ба ҳеҷ вақт аз макри душман ғофил набошад, ки душман монанди …

Муҳаммад ибни Алӣ ибни Ҳасан Заҳирии Самарқандӣ аз дабирон ва адибони асри 12 форс-тоҷик буда, доир ба ҳаёт ва фаъолияти илмию адабии ў маълумоти хеле кам аст. Мувофиқи гуфтаи Муҳаммад Авфии Бухороӣ дар тазкираи «Лубоб-ул-албоб», Заҳирии Самарқандӣ муддате дар дарбори Қарохониҳои Самарқанд котибӣ карда, «Соҳиби девон»-и иншои Рукнуддин Масъуд будааст. Муаллифони …

АЗ «ДОРОБНОМА»-и АБЎТОҲИРИ ТАРСУСӢ  Аммо муаллифи ахбору гузорандаи асрор Абўтоҳири Тарсусӣ аз ин қиссаи дилкушои рўҳафзой чунин ривоят мекунад, ки чун Дороб ибни Доробро ба Эрон бурданд, чунин гўянд, ки ўро духтаре буд сахт боҷамолу камол, ки ў беназири аҳли хеш буд ва дар ҳаждаҳсолагӣ сурати Сиёваҳшу фарри Ҳушанг дошт …